การใช้ไม้ทันฑฆาต (  ์ )

          ไม้ทัณฑฆาต  เป็นเครื่องหมายที่เขียนกำกับบนพยัญชนะ  เพื่อแสดงให้รู้ว่าพยัญชนะตัวนั้นไม่ออกเสียง  จะใช้เขียนกับคำที่เรายืมมาจากภาษาต่างประเทศ  ซึ่งมีเสียงพยัญชนะซ้อนหรือมีตัวสะกดตัวตาม  เพื่อฆ่าเสียงพยัญชนะบางเสียง  ทำให้ออกเสียงคำนั้นสะดวกขึ้น  และคงรักษารูปคำเดิมไว้  รูปพยัญชนะที่ไม่ออกเสียงนั้น  เท่ากับเป็นตัวแสดงความหมายของคำที่มีเสียงพ้องกัน  แต่รูปคำแตกต่างกน  หลักการใช้เครื่องหมายทัณฑฆาตมีดังนี้

           1.ใช้เขียนเหนือพยัญชนะตัวที่ไม่ต้องการออกเสียง  เครื่องหมายทัณฑฆาตอยู่เหนือพยัญชนะตัวใด  พยัญชนะตัวนั้นไม่ออกเสียง  คำภาษาบาลี  สันสกฤต  และคำภาษาต่างประเทศอื่นๆ ที่มีเสียงพยัญชนะควบกล้ำหรือตัวสะกดตัวตามมาก  หากไม่ต้องการออกเสียง  เราสามารถใช้เครื่องหมายบนพยัญชนะตัวนั้น  เช่น  กษาปณ์  กษัตริย์  กรมธรรม์  ไดโนเสาร์  ฉกรรจ์  มอเตอร์ไซด์  พระสงฆ์  อานิสงส์  ศิลป์  เป็นต้น
           หากพยัญชนะที่ไม่ต้องการออกเสียงไม่ได้อยู่ท้ายคำ  มีหลักว่า  เครื่องหมายทัณฑฆาตเขียนเหนือพยัญชนะตัวใด  พยัญชนะตัวนั้นจะไม่ออกเสียง  เช่น  กอล์ฟ  คอนเสิร์ต  ชอล์ก  ปาล์ม  ฟาร์ม  ฟิลม์  ยูนิฟอร์ม  เป็นต้น

          2.ถ้าคำนั้นเเดิมออกเสียงเรียงพยางค์เป็นหลายพยางค์  ต้องการลดเเสียงพยางค์ลง  ให้เขียนทัณฑฆาตที่พยัญชนะสุดท้ายของคำนั้น  เพื่อฆ่าเสียงตัวตามและพยัญชนะต้นของเสียงสระพยางค์ท้าย  เช่นกาญจน  อ่าน  กาน - จะ - นะ เมื่อฆ่าเสียงเขียน  กาญจน์  อ่านว่า  กาน  ลักษณ  อ่าน  ลัก - ษะ - หนะ  เมื่อฆ่าเสียงเขียน  ลักษณ์  อ่านว่า ลัก  เป็นต้น

          3.พยัญชนะควบกล้ำซึ่งออกเสียงกล้ำกัน  นับเป็นพยัญชนะเสียงเดียว  เมื่อเขียนพยัญชนะตัวใดตัวหนึ่ง  จะทำให้พยัญชนะควบกล้ำนั้นหมดไปด้วย  เช่น  เวทมนตร์  นิรันดร์  จันทร์  พักตร์  รัตนโกสินทร์  เป็นต้น

          4.พยัญชนะที่ควบกล้ำเป็นตัวสะกด  ไม่ต้องเขียนทัณฑฆาต  เพราะถ้าเขียนจะทำให้ตัวสะกดหมดเสียงไปด้วย  เช่น  จักร  ฉัตร  เพชร  เนตร  สมัคร  สูตร  เป็นต้น
          ยกเว้น  คำว่า  ศุกร์

          5.พยัญชนะที่ทำหน้าที่เป็นตัวสะกด  และมีสระกำกับที่ตัวสะกดนั้น  ไม่ต้องใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต  เช่น  จักรพรรดิ  จักรวรรดิ  เกตุ  พยาธิ  เมรุ  เกียรติ  ธาตุ  เป็นต้น
          หมายเหตุ  คำวิสามานยนาม  แม้จะมีสระกำกับที่ตัวสะกด  ก็ยังใช้เครื่องหมายทัณฑฆาตได้ เช่น
                 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ (อ่านว่า สิ - หริ - กิด)
                 ดร.สุรเกียรติ์  เสถียรไทย  (อ่านว่า สุ - ระ - เกียด)  เป็นต้น

             ตัวอย่างคำที่ใช้ไม้ทัณฑฆาต
             คำทับศัพท์ภาษาอังกฤษที่ใช้ไม้ทัณฑฆาต

                 เกียรต์            คอนแวนต์          คาร์บอน           โคบอลต์             ดอลลาร์
                 ตอร์ปิโด         เมล์                  ไมล์                 วอลเลย์บอล        แสตมป์

             คำภาษาบาลีและสันสกฤตที่ใช้ไม้ทัณฑฆาต

                 กษัตริย์           กัณฐ์                 จตุรงค์             โจทย์จำเลย         ทิวทัศน์
                 นงเยาว์           บัณเฑาะว์          บาทบงสุ์           ปราชญ์               ยานัดถุ์